Η - κατ' ευφημισμόν - λεγόμενη γενιά του Πολυτεχνείου δεν τα έκανε βέβαια όλα λάθος. Έχει καταντήσει κουραστικό να επαναλαμβάνουμε ότι για πρώτη φορά στην ιστορία της η Ελλάδα απολαμβάνει μία σταθερή δημοκρατία, ενώ, έστω και με αυτό το στρεβλό τρόπο – τα χρέη, τα δανεικά, τις πελατειακές σχέσεις, τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και τον κρατισμό – έφτασε να λογίζεται στα 20-25 πιο ανεπτυγμένα κράτη του κόσμου.
Μεταξύ άλλων όμως, ένα κακό που μας κληρονόμησε η πολυτραγουδισμένη αυτή γενιά είναι η μυθολογία που κατασκεύασε για τον εαυτό της - η μυθολογία του ασυμβίβαστου και διαρκώς επαναστατημένου λαού. Το πρώτο που έχει να παρατηρήσει βέβαια κανείς είναι ότι η εικόνα αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ούτε από τη μελέτη της ιστορίας εκείνης της εποχής, ούτε από τις μαρτυρίες φυλακισθέντων και βασανισθέντων της περιόδου 1967-1973, προκύπτει ότι η Χούντα βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα μέτωπο παλλαϊκής αντίστασης εναντίον της.
Τουναντίον, ο ελληνικός λαός, κυρίως στην επαρχία, αλλά και στην Αθήνα, την αντιμετώπισε στην πλειοψηφία του με πνεύμα ανοχής, τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια.
Εν πάση περιπτώσει όμως, το θέμα μας σήμερα δεν είναι η αναμόχλευση της ιστοριογραφίας. Το θέμα είναι ότι η μυθολογία της αντίστασης άφησε το στίγμα της στη μετέπειτα εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας. Η ίδια η γενιά του Πολυτεχνείου είναι σαν να μη συμβιβάστηκε ποτέ με την ιδέα ότι η Χούντα τελείωσε. Συνέχισε και με τη μεταπολίτευση να αντιμετωπίζει το κράτος με πνεύμα εχθρικό, εγείροντας διαρκώς διεκδικήσεις από αυτό. Στις δημοκρατίες βέβαια, “το κράτος είμαστε εμείς”, αλλά αυτή η αλήθεια ποτέ δεν εμπεδώθηκε από τη συγκεκριμένη γενιά.
Το χειρότερο όμως όλων ήταν ότι προσδίδοντας μυθικές διαστάσεις στα κατορθώματά της, η γενιά του Πολυτεχνείου δημιούργησε κόμπλεξ κατωτερότητας και στις δύο γενιές που ακολούθησαν, οι οποίες προσπαθούν άτσαλα να μιμηθούν το φάντασμά της. Έτσι, βλέπει κανείς και σήμερα συνεχείς αναφορές σε “Νέα Πολυτεχνεία” και συνθήματα του τύπου “η Χούντα δεν τελείωσε το '73”, ενώ ακόμη και το ίδιο το κτίριο της Σχολής παραμένει σημείο αναφοράς σε διαμαρτυρίες, συγκεντρώσεις και καταλήψεις, οι οποίες μας θυμίζουν το γνωστό “η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα”.
Φταίει φυσικά και το ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1980 για αυτήν την κατάσταση, καθώς με τον πολιτικό λόγο που ανέπτυξε, περάσαμε από το ένα άκρο του μεταπολεμικού αυταρχισμού - την καταπίεση κάθε αντιστασιακής πράξης - στο άλλο άκρο της Μεταπολίτευσης - την αποθέωση κάθε αντιστασιακής πράξης, ανεξάρτητα από το περιεχόμενο του αιτήματός της.
Συναναστρέφομαι καθημερινά με συνομηλίκους μου - τριαντάρηδες, μορφωμένους, πολύγλωσσους, και εν τέλει προνομιούχους, οι οποίοι ονειρεύονται διαρκώς “ανατροπές” και “επαναστάσεις”, υμνούν άκριτα το λαό και “βλέπουν” σε κάθε συλλογική διαμαρτυρία τους σπόρους μίας καθαρτήριας εξέγερσης.
“Εξέγερση” ο Δεκέμβρης, “σημείο καμπής” η τάδε πορεία για το Ασφαλιστικό, “αλλάζουν όλα” με τη Γένοβα, “επανάσταση” οι Αγανακτισμένοι και πάει λέγοντας... Οι εκτιμήσεις αυτές δεν είναι μόνο υπερβολικές, απότοκο του άγχους της γενιάς μου, αλλά και των 45άρηδων πριν από εμάς, να αναμετρηθούν με το Πολυτεχνείο.
Είναι και βαθιά προβληματικές, αφού νέοι άνθρωποι στην πιο δημιουργική ηλικία της ζωής τους αναλίσκονται σε αέναες θεωρητικές συζητήσεις περί αντίστασης, στις οποίες αναμασούν παρωχημένα συνθήματα των γονιών τους, λες και έχει κολλήσει η βελόνα. Αντί για δικές τους διεκδικήσεις, ιδέες και προτάσεις, ακούμε τα ίδια και τα ίδια, σαν να μην έχουμε αλλάξει πολίτευμα από το 1973, σαν να μη μεσολάβησε η διάλυση του μετεμφυλιακού κράτους. Στο κάτω-κάτω, να εξεγερθούμε εναντίον ποιου; εναντίον της συλλογικής βούλησης του ελληνικού λαού, ο οποίος με την ελεύθερη ψήφο του ανέδειξε συγκεκριμένους εκπροσώπους στη Βουλή και με τη στάση του ανέχθηκε ή και επικρότησε συγκεκριμένες πολιτικές και δημοσιονομικές επιλογές;
Επιτέλους, ήλθε η ώρα να καταλάβουμε ότι, Ναι, η χούντα τελείωσε το 1973. Δικτατορία έχουν σήμερα η Βιρμανία, η Βόρεια Κορέα, η Κίνα και πολλές άλλες χώρες. Όχι η Ελλάδα. Στις χώρες αυτές, όποιος διαμαρτύρεται, φυλακίζεται ή εκτελείται. Δεν του χτυπάνε παλαμάκια όταν ανεβάζει πανό υπέρ της ανατροπής του καθεστώτος σε ιστορικά μνημεία της πρωτεύουσας. Να καταλάβουμε επίσης ότι η αγιογραφία που έχει ζωγραφίσει για τον εαυτό της η γενιά του Πολυτεχνείου δεν μας αφορά. Κι όποιοι από εμάς έχουν τέτοια θέματα, ας δουν ένα ψυχαναλυτή, να τους εξηγήσει τη σημασία της συμβολικής πατροκτονίας.
Και τέλος, όπως έχει καταντήσει σήμερα η Ελλάδα, επαναστατικές συμπεριφορές είναι η ευσυνειδησία, η δημιουργικότητα, η ευγένεια, η εργατικότητα, η αυτοκριτική, ο αλληλοσεβασμός. Τα υπόλοιπα, μάλλον αντιδραστικές πράξεις συνιστούν...
Του Ν. Μαλεβίτη από το REPORTER
1 σχόλιο:
Κάποιος πρέπει στα "ζωντανά", ότι
ΝΑΙ "Η ΧΟΥΝΤΑ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕ ΤΟ '73"
αλλά το '74.
Δημοσίευση σχολίου