ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ !...

Στην ακαδημαϊκή εργασία των καθηγητών Reinhart και Rogoff του 2009 εξετάζεται η σχέση μεταξύ δημόσιου χρέους και ανάπτυξης σε ένα δείγμα 44 χωρών, εκ των οποίων οι 20 είναι ανεπτυγμένες και οι 24 αναδυόμενες.

Οι χώρες χωρίστηκαν σε 4 κατηγορίες ανάλογα με το ύψος του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ.

Η μελέτη καλύπτει την περίοδο 1790-2009 ανάλογα με τη χώρα με 3.700 παρατηρήσεις συνολικά.

Το κύριο εύρημα των Reinhart και Rogoff είναι πως δεν υπάρχει συστηματική σχέση μεταξύ του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας και του δημόσιου χρέους όταν το τελευταίο είναι χαμηλότερο από το 90% του ΑΕΠ.

Από την άλλη πλευρά, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι χαμηλότερος όταν το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 90% του ΑΕΠ μιας χώρας.

Η συγκεκριμένη μελέτη δεν ήταν η μοναδική που ασχολήθηκε με το ζήτημα δημόσιου χρέους και ανάπτυξης, αλλά ήταν η πρωτοπόρα του είδους αφού πήγε πολύ πίσω.

Μια άλλη μελέτη των Balassoni, Francese και Page, του 2011, βρήκε ότι η ανάπτυξη μιας χώρας επηρεάζεται δυσμενώς από το υψηλό δημόσιο χρέος και η επίδραση γίνεται πιο έντονη όσο περισσότερο ποσοστό του χρέους βρίσκεται σε ξένα χέρια. Η περίπτωση της Ιταλίας την προ του 1914 εποχή είναι χαρακτηριστική.Σύμφωνα με μια άλλη μελέτη, η Ελλάδα έχει αντιμετωπίσει 4 επεισόδια μεγάλης κρίσης χρέους από το 1800 μέχρι σήμερα, δηλαδή περιόδους όπου το χρέος ήταν πάνω από το 90% του ΑΕΠ, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 56% του χρόνου που μεσολάβησε.

Ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης ήταν 4,7% όσο το δημόσιο χρέος υπολειπόταν του 90% του ΑΕΠ και 3% όσο το χρέος ξεπερνούσε το 90% του ΑΕΠ.

Το μέσο βραχυπρόθεσμο πραγματικό επιτόκιο δανεισμού ήταν αρνητικό και ίσο με 1,8% όσο το χρέος ήταν χαμηλότερο από 90% του ΑΕΠ, αλλά σκαρφάλωνε στο 4,7% όσο το χρέος ήταν μεγαλύτερο από 90%.

>>>Διαβάστε τη συνέχεια...

Με μέσο αρνητικό επιτόκιο 6% (δηλαδή ονομαστικό επιτόκιο χαμηλότερο από τον πληθωρισμό) δανειζόταν η χώρα μακροπρόθεσμα όταν το δημόσιο χρέος υπολειπόταν του 90%, αλλά πλήρωνε πανάκριβο πραγματικό επιτόκιο 12,5% κατά μέσο όρο όταν το δημόσιο χρέος ξεπερνούσε το 90% του ΑΕΠ. 

Ειδικότερα, την περίοδο πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα πλήρωνε υψηλά πραγματικά επιτόκια ύψους 15% και άνω για να δανειστεί μακροπρόθεσμα, επιβαρύνοντας δυσανάλογα την ισχνή της οικονομία της εποχής. 

Ήταν το αποτέλεσμα των δύο χρεοκοπιών που είχαν προηγηθεί, δηλαδή εκείνης το διάστημα 1843-1878 και της δεύτερης την περίοδο 1894-1897. 

Είναι κι αυτός ένας ακόμη λόγος για τον οποίο οι Νεοέλληνες θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί όταν αναφέρονται στα πλεονεκτήματα μιας χρεοκοπίας τη σημερινή εποχή όπου οι αγορές είναι πιο παγκοσμιοποιημένες και πιο αμείλικτες. 

Το συμπέρασμα είναι ότι η σταθεροποίηση και κατόπιν η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας συνδέονται με νέα σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους που δεν εξαντλείται με πτώση στο 115%-120% του ΑΕΠ το 2020. 

Αν δεν θέλουμε λοιπόν να «κάψουμε» τις προοπτικές ανάκαμψης, θα πρέπει να βρούμε τρόπο να μειώσουμε αρκετά τον λόγο δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ. 

Dr. Money