Τα σημερινά ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά κόμματα άλλα λένε στα επίσημα κείμενά τους -ή όταν βρίσκονται στην αντιπολίτευση- κι άλλα κάνουν όταν βρίσκονται στην κυβέρνηση. Το ίδιο συνέβη και με το ΠΑΣΟΚ που απέτυχε να διαχειριστεί την κρίση χρέους
Κατά την πρώτη φάση της κρίσης χρέους (μέχρι το καλοκαίρι του 2010) οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές ήταν πράγματι «εξαφανισμένοι», χωρίς ισχυρό μήνυμα και ενιαία πολιτική στάση. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, μετά το πρώτο ελληνικό μνημόνιο, διεύρυναν και εκλέπτυναν τις επεξεργασίες τους. Κυρίως το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα και η σοσιαλιστική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σήμερα, οι βασικές θεματικές του νέου προγραμματικού λόγου συγκροτούν μια νέα προγραμματική ατζέντα, η οποία (με κεντρική τη στρατηγική ρύθμισης των αγορών) διαφέρει από τη φιλελεύθερη ατζέντα των δεκαετιών 1990 και 2000.
Στην ουσία, η σοσιαλδημοκρατική ιδεολογία των προηγούμενων δεκαετιών κατέρρευσε με την κρίση του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Αυτό εξηγεί την αλλαγή πλεύσης. Ομως, η σημερινή σοσιαλδημοκρατία άλλα λέει στα επίσημα κείμενα (ή όταν βρίσκεται στην αντιπολίτευση) και άλλα κάνει στην κυβέρνηση. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που άσκησαν διακυβέρνηση τα τελευταία χρόνια, όπως οι Ελληνες, οι Πορτογάλοι και οι Ισπανοί σοσιαλιστές, βυθίστηκαν -λόγω και της κρίσης χρέους- στον νεοφιλελεύθερο λόγο και στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αυτό υπονόμευσε το μήνυμα των σοσιαλιστών σε όλη την Ευρώπη. Χάθηκαν οι αιχμές, χάθηκε η συνοχή και η πειστικότητα του μηνύματος. Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα της σημερινής σοσιαλδημοκρατίας.
Βέβαια, αν οι Γάλλοι σοσιαλιστές κερδίσουν τις εκλογές, η σοσιαλ-δημοκρατία θα ξαναμπεί στο παιχνίδι. Αυτό, όμως, μένει να το δούμε στην πράξη, γιατί και άλλες φορές οι Γάλλοι σοσιαλιστές είχαν υποσχεθεί μεγάλες αλλαγές στην Ευρώπη, αλλά δεν τις προώθησαν όταν βρέθηκαν στη κυβέρνηση. Στην πραγματικότητα, εάν δεν υπάρξει μια διπλή αλλαγή διακυβέρνησης, όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και στη Γερμανία, η πιθανότητα αλλαγής παραδείγματος είναι πολύ μικρή.
Οσον αφορά την Ελλάδα, η άσκηση της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ ήταν άσκηση πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί, με πολλά χαρακτηριστικά αποστολής αυτοκτονίας. Το ΠΑΣΟΚ απέτυχε να διαχειριστεί με αποτελεσματικότητα και δικαιοσύνη την κρίση χρέους. Η μεγάλη διάψευση των οικονομικών προβλέψεων δεν συνιστά απλώς αποτυχία της τρόικας. Είναι αποτυχία της ελληνικής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν διαπραγματεύτηκε επαρκώς, και επαρκώς σημαίνει με τεχνοκρατική επάρκεια και ισχυρή πολιτική βούληση, την πολιτική που ακολουθήθηκε. Αντί μιας πολιτικής χειρουργικών επεμβάσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους και της αναποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα, οδηγήθηκε σε μια πολιτική τυφλών οριζόντιων περικοπών. Παρά κάποιες αξιόλογες προσπάθειες σε κάποια υπουργεία, ούτε η αναδιοργάνωση του κρατικού μηχανισμού έλαβε χώρα, ούτε η αναδιοργάνωση των φορολογικών μηχανισμών ήταν σοβαρή, ούτε διατυπώθηκε μια πολιτική ανόρθωσης της οικονομίας. Οι αρχικές αποτυχίες οδηγούσαν σε όλο και χειρότερη διαπραγματευτική θέση και η χειροτέρευση της διαπραγματευτικής θέσης σε όλο και πιο ανεφάρμοστες δεσμεύσεις. Οι οριζόντιες περικοπές αποτελούν «επίθεση στο πλήθος». Είναι άδικες και, επιπλέον, αναποτελεσματικές.
Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι «τελειωμένο». Πάντως, όχι ακόμη. Θα πληρώσει, όμως, σημαντικό εκλογικό κόστος, ακριβώς γιατί η πολιτική του δεν ανταποκρίθηκε ούτε στις ανάγκες της χώρας, ούτε στα συμφέροντα των στρωμάτων που αποτέλεσαν την παραδοσιακή του βάση. Η αποστολή του ήταν αναμφίβολα δύσκολη. Ομως, τα ελαφρυντικά αφορούν τις «μικρές» ιστορικές στιγμές. Οταν η μεγάλη ιστορία σε καλεί, ή ανταποκρίνεσαι ή δεν ανταποκρίνεσαι. Δεν έχει νόημα να αναζητείς ελαφρυντικά
Το ΠΑΣΟΚ δεν είναι «τελειωμένο». Πάντως, όχι ακόμη. Θα πληρώσει, όμως, σημαντικό εκλογικό κόστος, ακριβώς γιατί η πολιτική του δεν ανταποκρίθηκε ούτε στις ανάγκες της χώρας, ούτε στα συμφέροντα των στρωμάτων που αποτέλεσαν την παραδοσιακή του βάση. Η αποστολή του ήταν αναμφίβολα δύσκολη. Ομως, τα ελαφρυντικά αφορούν τις «μικρές» ιστορικές στιγμές. Οταν η μεγάλη ιστορία σε καλεί, ή ανταποκρίνεσαι ή δεν ανταποκρίνεσαι. Δεν έχει νόημα να αναζητείς ελαφρυντικά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου