Η ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ !...

Ο συνδυασμός μιας σειράς διεθνών εξελίξεων, όπως η νίκη των Γάλλων Σοσιαλιστών ή η συσπείρωση των χωρών του Νότου, μπορεί να δημιουργήσει νέο πλαίσιο για την Ελλάδα και την οικονομία.

Είναι αλήθεια πως μια σειρά από παράγοντες τείνουν να συμπιέζουν τους μισθούς και στη χώρα μας και πιο γενικά. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πρωτοφανής κινητικότητα του κεφαλαίου δημιουργεί μια ανισορροπία δύναμης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Τα συνδικάτα βλέπουν την ισχύ τους να μειώνεται. Και αυτό γιατί σε ένα νεοφιλελεύθερο οικονομικό πλαίσιο η πίεση για υψηλούς μισθούς και καλύτερες συνθήκες εργασίας οδηγεί στη φυγή των επιχειρήσεων σε χώρες όπου η εργασία είναι πιο φθηνή και οι συνθήκες εργασίας πρωτόγονες (π.χ. Βουλγαρία).

Πέρα απ' αυτό, στον ευρωπαϊκό χώρο, οι βάρβαροι όροι που η τρόικα μάς έχει επιβάλει δεν είναι δυνατόν να εκπληρωθούν χωρίς την παραπέρα συμπίεση της αμοιβής εργασίας. Τέλος, πολλοί ισχυρίζονται πως ακόμα και αν ακολουθούσαμε πιστά τις απαιτήσεις της τρόικας, δηλαδή ακόμα και αν οι μισθοί συμπιέζονταν περισσότερο, με δεδομένη την εντεινόμενη ύφεση, δεν θα μπορούσε η χώρα μας να επιστρέψει στις αγορές ούτε το 2020. Αρα, όπως και να κοιτάξει κανείς τα πράγματα, «οι αριθμοί δεν βγαίνουν». Η χώρα μας δεν θα μπορέσει να αποφύγει τη χρεοκοπία και τον υποβιβασμό της πλειοψηφίας του πληθυσμού σε τριτοκοσμικά επίπεδα διαβίωσης.

Περνώντας τώρα από τα απαισιόδοξα σε πιο αισιόδοξα σενάρια σε ό,τι αφορά τους μισθούς, το βασικό επιχείρημα εδώ είναι πως οι εξωτερικές συνθήκες στα επόμενα χρόνια δεν θα παραμείνουν ως έχουν σήμερα. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυρίας Μέρκελ θα αμβλυνθεί από παράγοντες όπως:

• Η πιθανή νίκη των Γάλλων σοσιαλιστών στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

• Η εντεινόμενη αντίδραση των Πρασίνων και των γερμανών σοσιαλδημοκρατών στην αυταρχική και συγχρόνως υφεσιακή πολιτική της Γερμανίδος καγκελαρίου.

• Η πιο στενή συνεργασία των υπερχρεωμένων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου με στόχο να απαιτήσουν όχι δάνεια (από τα οποία η Γερμανία κερδίζει τεράστια ποσά) αλλά βοήθεια τύπου Μάρσαλ (δηλαδή το είδος της βοήθειας που οι Γερμανοί έλαβαν από τους Αμερικανούς μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου).

• Το ξεπέρασμα της ύφεσης σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο.

>>>Διαβάστε τη συνέχεια... 

Οι παραπάνω εξελίξεις, αν πραγματοποιηθούν, θα δημιουργήσουν ένα νέο πλαίσιο μέσα στο οποίο η ελληνική οικονομία θα μπορέσει να αναπτυχθεί και να γίνει πιο ανταγωνιστική όχι μέσω της συμπίεσης των μισθών (που μειώνουν τη ζήτηση και που έχουν οδηγήσει στο κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων), αλλά μέσω αναγκαίων μεταρρυθμίσεων (εκσυγχρονισμός της γεωργίας, εξορθολογισμός της δημόσιας διοίκησης κ.τ.λ.), μεταρρυθμίσεων που δυστυχώς δεν μπορούν να γίνουν από τη μια μέρα στην άλλη.

Μια άλλη σημαντική διάσταση του προβλήματος είναι η πολιτική κατάσταση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι οριζόντιες περικοπές και η άγρια φορολογία των οικονομικά αδύνατων στρωμάτων έχουν φτάσει σε τέτοια επίπεδα που, αν ενταθούν περισσότερο, θα οδηγήσουν σε μια πολιτική έκρηξη που μπορεί να δυναμιτίσει ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, ακόμα και αν η κυρία Μέρκελ κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές το 2013, οι πιέσεις όχι μόνο από τη γερμανική αντιπολίτευση αλλά και από άλλες χώρες της ΕΕ καθώς και από τις ΗΠΑ θα την αναγκάσουν να καταλάβει επιτέλους πως η υφεσιακή πολιτική που επιμένει να ακολουθεί δεν οδηγεί μακροχρόνια στη μείωση αλλά στην αύξηση του χρέους των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Με άλλα λόγια, η πολιτική συνεχούς μείωσης μισθών σε ένα πλαίσιο εντεινόμενης ύφεσης δεν είναι μόνο βάρβαρη αλλά και βλακώδης. Γιατί η δημοσιονομική πειθαρχία και λιτότητα, όπως τόνισε πριν από χρόνια ο Keynes, είναι αναγκαία μετά και όχι κατά τη διάρκεια της ύφεσης.

Για τους παραπάνω λόγους νομίζω πως όχι η απαισιόδοξη αλλά η αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον είναι η πιο πιθανή. Η Ελλάδα δεν θα γίνει Βουλγαρία στα χρόνια που έρχονται.

Νίκος Μουζέλης